Zembla over het gevaar van hormoonverstorende stoffen voor zwangere vrouwen en kleine kinderen

In de uitzending van Zembla op 19-12-2013 werd aandacht besteed aan hormoonverstorende stoffen in bijvoorbeeld cosmetica en plastic. Onvruchtbaarheid bij mannen en teelbalkanker kunnen al in de foetus ontstaan door dit soort stoffen. Testen op aanwezigheid van hormoonverstorende stoffen in consumentenproducten blijken niet te voldoen.






Volgens toxicologen zijn ze niet nauwkeurig genoeg om lage concentraties van deze chemicaliĆ«n op te sporen. En dat is gevaarlijk omdat deze stoffen al bij lage concentraties gezondheidsschade kunnen veroorzaken bij baby’s en de foetus.  Dit komt omdat het lichaam dan nog in aanleg is, zo stellen wetenschappers. In Denemarken worden zwangere vrouwen op dit gevaar gewezen en voorgelicht over wat ze moeten vermijden in de zwangerschap, maar in Nederland gebeurt dit niet.

Snel maatregelen nemen
Toxicoloog professor M. Van den Berg van Universiteit Utrecht zegt in ‘ZEMBLA’: 'Standaard testen die gebruikt worden om stoffen te testen of ze wel of niet dit soort effect hebben, voldoen niet. Er kunnen stoffen doorheen glippen die niet gesignaleerd worden.' Toxicoloog professor J. Legler van de Vrije Universiteit heeft net een groot Europees onderzoek gedaan naar de werking van deze stoffen bij baby’s. Zij zegt in ‘ZEMBLA’: 'Wij hebben hormoonverstorende effecten gezien bij concentraties die lager zijn dan waar de huidige testen zouden zeggen: die zijn wel veilig.' Toxicologen Legler en Van den Berg roepen de overheid op om snel maatregelen te nemen en zwangere vrouwen voor te lichten over de risico’s van blootstelling aan deze stoffen.

Voorzorgsprincipe
Ook in Europa is veel ophef over de risico’s van hormoonverstorende stoffen. Negenentachtig wetenschappers, waaronder Legler en Van den Berg, doen een dringend beroep op de Europese Commissie voor strengere maatregelen en betere testmethodes. Begin dit jaar publiceert de Wereldgezondheidsorganisatie een alarmerend rapport over hormoonverstorende stoffen. Ze vormen een bedreiging voor kleine kinderen en voor de foetus in de buik van een zwangere vrouw. Bepaalde chemische stoffen kunnen namelijk hun hormoonsysteem in de war brengen, waardoor deze baby’s later vruchtbaarheidsproblemen kunnen krijgen. Ook borstkanker, zaadbalkanker en bepaalde stofwisselingsziektes worden hiermee in verband gebracht. Hormoonverstorende stoffen zijn overal om ons heen: ze zitten in bijvoorbeeld plastic, in conservenblikken, in pesticides op ons eten, in verzorgingsproducten en in cosmetica. Landen als Frankrijk, BelgiĆ« en Denemarken hanteren het voorzorgsprincipe en nemen maatregelen om stoffen te verbieden.

Minister: 'te vroeg voor maatregelen'
Minister Schippers van Volksgezondheid en het RIVM zien geen aanleiding om in te grijpen. Ze laten in een reactie aan ‘ZEMBLA’ weten dat ze het te vroeg vinden voor maatregelen. Van den Berg vindt dat opmerkelijk. 'Het lijkt of de minister meer deskundigheid en kennis heeft dan op dit moment 100 wetenschappers, artsen, toxicologen hebben die zeggen: we moeten wel voorzichtig zijn met deze stoffen en dus  lijnrecht tegenover de mening van de minister staan.'

Geen voorlichting
Legler: 'Er is voldoende bewijs dat er een link is tussen blootstelling en gezondheidseffecten bij de mens. We moeten nu wel actie ondernemen. Deze stoffen hebben we niet nodig, zeker niet tijdens de zwangerschap.'
Minister Schippers vindt extra voorlichting over deze stoffen niet nodig. Ze laat ‘ZEMBLA’ weten dat: 'deze informatie al in voldoende mate beschikbaar is voor deze groepen.'  Maar uit onderzoek van ‘ZEMBLA’ blijkt dat zwangere vrouwen in Nederland niet worden voorgelicht over de risico’s van de blootstelling aan hormoonverstorende stoffen. Kijk voor meer op Zembla.

Rubriek: zwangerschap

Geen opmerkingen: